1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Batıda Amerika ile Rusya arasında var olan sürtüşme devam etmektedir. Rusya , geniş zengin bir geçmişe sahip dünyanın en büyük kara kütlesine sahip ülkesidir. Geçmişte 18. yüzyılda Büyük Petro ile başlayan modernleşme süreci yüzyılın başında bir devrim ile sonlanmış ancak batıyla girdiği ekonomik ve askeri savaşı zaman içinde yitirmiştir. Bugün Putin ile başlayan yeni bir Rusya’yı görüyoruz. Geçmişte soğuk savaş döneminde Birleşik Devletler ile Sovyetler arasında başlayan kutuplaşma hikayesi her alanda kendisini hissettirmiştir. İkinci Dünya Savaşında Nazilerin Göbels’i nasıl etkili olduysa Soğuk Savaş sırasında da iki güç arasında yaşanan karmaşık süreçte kitleleri etkileme sanatı afişlere yansıyarak etkili olmuştur .
PPropaganda, bir hükümetin görüşlerini, algılarını veya gündemlerini destekleyen kitle iletişimi (radyo, televizyon, posterler, vb.) araçları kullanılarak oluşturulan algi yönetimi olarak tanımlanır.
Propaganda başladığında diyalog sona erer. Jacques Ellul
Yan tarafta bilinen afişte Sam Amca’nın Amerikan yurttaşlarına seslenişini görüyorsunuz. Bolşevikler de vatanseverlik , millityetçilik duygularını kullanarak savaşa çağrı yapmaktadır. İki afişte de kırmızı renginin ortak kullanımı gözden kaçmamaktadır.
Evgeni Stepanovich Solovyev tarafından yapılmış bu resimde Sovyetlerin ( 1957-1975) te Uzay Yarışına girmelerini ve Bolşeviklerin Ekim 1917″de iktidara gelişlerini öven ve geleceğe doğru yükselen başarılarına vurgu yapmaktadır.
Soğuk Savaşın başlangıcında Victor Koretsky tarafından yapılan bu posterde Kahraman bir Rus çiftçisi “Barış İstiyoruz” diyerek küreyi paylaşmaya çalışan Harry Truman,Winston Çörçil ve Charles de Gaulle ‘e meydan okuyor
Bolşevik Devrimin lideri ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin yaratıcısı Vladimir Lenin, kahramanca yalnız başına duruyor. Bu tarz resimler, “ulusal sosyal erdemleri ve ideallerini temsil ettiklerinden ” Sosyalist Realizm “olarak adlandırılmıştır.
Stalin, Lenin’in 1924’de ölümünden sonra Stalin iktidar koltuğuna oturacaktır. Lenin ile Stalin arasındaki farkı şöyle anlatmak mümkün : Lenin entelektüel olarak bir takım elbise giymişse Stalin de bir o kadar asker çizmelerini giyen bir zorbadır ve yaklaşık 1 milyon insanın hayatını yok ederek Sovyetlerde Büyük terör dönemini başlatmıştır. Yukarıdaki bu eserde Stalin tüm Rus halkını barış içinde birleştirdiğini servis ederek tasvir ediyor.
Bu afişte ise mesaj, gerçek tehdidin, nükleer silahların yarattığı hasar olduğuna ve hükümeti bu korkunç gücü kullanmamaya çağırdığına işaret ediyor. Hükümet tarafından yaratılmasa da, insanları harekete geçmeye zorlamak için hala kalın fontlar, renkler ve resimler kullanılıyor.
Birçok hükümet, liderlik ettikleri insanları etkilemek için propaganda silahını kullandı. Bununla birlikte, İnternetin gelişmesiyle, propagandanın oluşturulması hükümetin elinden alınmış ve bir bilgisayar bulunan herkesin eline geçmiştir. Artık propaganda, ulusal sınırları aşarak kolaylıkla dolaşabilir ve milliyetten bağımsız olarak herhangi bir kimsenin duygularını, tutumlarını, düşüncelerini ve eylemlerini etkileyebilir hale gelmiştir. Bugün bir çok devlet en modern propaganda örneğini bir poster ya da reklam olarak değil, “sahte haberler” yayarak oluşturmaktadır. Sahte haberler, 1900’lü yılların başlarında çeşitli şekillerde var olmuştur . Bu gün sosyal medya ile, sahte haberler ve sahte mesajlar çok hızlı bir hızda yayılabilmektedir eğer dikkatli bir okuyucu değilseniz ve de kontrollü veri denetleyicisine sahip değilseniz yalanlara kanabilme ihtimaliniz çok yüksektir. İletişimin ve bilginin çok arttığı günümüzde bu tür haberlerin fazla yaşama şansı da azalmıştır ancak yine de temkinli olmakta fayda var zira bir yalan haber kaos kapılarının açılmasına vesile olabilir .
Çağdaş Türkiye ve Dünya Tarihi derslerinde hangi belgeseli izleyeceğinize dair bir fikir vermeye çalışan webdetarih sitesine bakmadan geçmeyin. İzleyen bir pişman izlemeyen bin pişman..